Uczeni z Polskiej Akademii Nauk opisali reakcje zachodzące w mózgu osoby uzależnionej od narkotyku, wyselekcjonowali również szereg genów, które mogą być odpowiedzialne za podatność na uzależnienia od nikotyny, substancji narkotycznych czy alkoholu. Projekt powstał z inspiracji Komitetu Neurobiologii PAN.
Naukowcy próbowali odpowiedzieć na kilka fundamentalnych pytań, które mogą pomóc nam zrozumieć, dlaczego jedni zostają narkomanami czy alkoholikami, a innym to nie grozi: Jakie zmiany w mózgu towarzyszą rozwojowi uzależnień? Jakie mechanizmy neurochemiczne i molekularne leżą u podłoża uzależnień? Które geny odpowiadają za powstawanie, utrwalanie i nawroty uzależnienia?
Uczeni biorący udział w projekcie opisali dokładnie miejsca w mózgu odpowiedzialne za zachowanie i emocje, które były aktywne w czasie "głodu" narkotykowego. Dzięki skomplikowanym metodom spośród wielu ganów wyselekcjonowano te, które mogą być odpowiedzialne za powstawanie uzależnień.
W trakcie badań testowano również różne leki psychotropowe, niestosowane dotychczas w leczeniu uzależnień. Okazało się, że substancje pobudzające neurotransmitery w mózgu hamują procesy uzależnienia od kokainy u szczura. Oznacza to, że już wkrótce będziemy dysponować większą ilością leków, które pomagają wyjść ludziom z nałogów.
Projekt neurobiologiczny realizowany był w latach 2002-2005. badania prowadziło pięć zespołó naukowców pod kierunkiem profesorów: Leszka Kaczmarka, Wojciecha Kostowskiego, Ryszarda Przewłockiego, Pawła Szulczyka i Jerzego Vetulaniego, z różnych instytucji naukowych (Instytut Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego, Instytut Psychiatrii i Neurologii, Instytut Farmakologii PAN, Akademia Medyczna w Warszawie). Cały program badawczy koordynowany był przez Międzynarodowy Instytut Biologii Molekularnej i Komórkowej PAN w Warszawie.