Prawidłowe odżywianie - cukier w diecie

Cukier, którego na co dzień używamy do słodzenia potraw i napojów należy do węglowodanów, inaczej cukrów. Wyróżnia się węglowodany proste i złożone.

Węglowodanami prostymi są jednocukry, np. fruktoza (obecna w owocach) i galaktoza (zawarta w mleku) oraz dwucukry, jak laktoza, która występuje w mleku czy sacharoza, popularnie zwana cukrem. Natomiast węglowodany złożone zbudowane są z co najmniej trzech pojedynczych cukrów, a ich długie łańcuchy tworzą skrobię. Do węglowodanów złożonych należą też celulozy, główny składnik błonnika pokarmowego. Węglowodany złożone występują w dużych ilościach w ziemniakach, warzywach strączkowych i zbożach.

Cukier (sacharoza) jest dodawany do produktów podczas ich produkcji oraz w trakcie przygotowywania posiłków w domu. Cukry naturalnie obecne w żywności zwykle stanowią połowę spożywanych przez nas węglowodanów. Reszta to cukier dodany. Ponad połowa energii dziennej diety pochodzi właśnie z węglowodanów.

Cukier jest ważnym źródłem łatwo dostępnej energii. 1 g węglowodanów dostarcza człowiekowi 4 kcal energii. Według wytycznych WHO przynajmniej 55% energii dostarczanej organizmowi powinno pochodzić z węglowodanów, najlepiej tych złożonych, głównie w postaci skrobi zawartej w przetworach zbożowych i warzywach strączkowych. Pozostałą część energii powinniśmy pozyskiwać w wyniku spożycia tłuszczów - maksymalnie 30% oraz białka - do 15%.

Do produktów, w których składzie znajduje się głównie cukier, możemy zaliczyć: czekoladę, wyroby cukiernicze, miód oraz dżemy.

Według badań budżetów gospodarstw domowych Głównego Urzędu Statystycznego w 2009 roku spożycie cukru (sacharozy) w Polsce wyniosło 16,6 kg na osobę w gospodarstwie, natomiast łącznie ze słodyczami, czekoladą, miodem i dżemem prawie 22 kg. Oczywiście cukier spożywamy także poza domem, w lokalach gastronomicznych, dlatego jego łączne spożycie na mieszkańca Polski może wynosić średnio 38 kg.Główne źródła cukru w diecie:

• Słodki smak jest jednym z pierwszych, jaki rozpoznajemy i lubimy najbardziej już od wczesnego dzieciństwa. To nasze szczególne upodobanie do słodkich potraww połączeniu z ich dużą dostępnością są głównymi czynnikami wpływającymi na wysoki poziom spożycia cukru w naszej diecie.
• Jedną z głównych przyczyn wzrostu ilości kalorii w diecie jest większe spożycie cukru dodawanego do żywności, np.: słodzonych napojów, cukierków, czekolad, ciastek i innych słodyczy, dżemów, lodów, sosów owocowych, past do smarowania pieczywa.

Zaleca się ograniczanie spożywania produktów, do których cukier jest dodawany w trakcie procesu produkcji. Zachęca się także producentów żywności, aby modyfikowali receptury swoich produktów dążąc do obniżenia w nich zawartości cukru dodanego.