Otyłość zaczyna się w... mózgu

Liczba osób otyłych znacząco wzrosła w ostatnich dekadach, co stanowi poważne wyzwanie zarówno dla samych dotkniętych tym problemem ludzi, jak i dla systemów opieki zdrowotnej oraz medyków. Hormon insulina odgrywa kluczową rolę w rozwoju otyłości. Do niedawna istniało wiele dowodów wskazujących na to, że insulina przyczynia się do powstawania zaburzeń neurodegeneracyjnych i metabolicznych, zwłaszcza w mózgu. Teraz w Tybindze odkryto nowe przyczyny cukrzycy typu 2 i otyłości, a także roli mózgu jako kluczowego centrum kontroli.

Światowa Organizacja Zdrowia ogłosiła już otyłość epidemią - na całym świecie dotyka ona ponad miliarda ludzi. O otyłości mówimy, gdy wskaźnik masy ciała (BMI) wynosi 30 lub więcej, a jako jej główne przyczyny często podaje się niezdrową dietę i brak aktywności fizycznej. Jednak mechanizmy w organizmie prowadzące do otyłości i powodujące jej rozwój są znacznie bardziej złożone.

Otyłość i rola insuliny w mózgu

Nieprawidłowy rozkład tkanki tłuszczowej oraz przewlekłe przybieranie na wadze wiążą się z wrażliwością mózgu na insulinę. Jakie dokładnie funkcje pełni insulina w mózgu i jak wpływa na osoby o prawidłowej masie ciała?

- Nasze wyniki po raz pierwszy pokazują, że nawet krótkotrwałe spożycie wysoko przetworzonej, niezdrowej żywności (takiej jak batony czekoladowe czy chipsy ziemniaczane) powoduje znaczącą zmianę w mózgu zdrowych osób, co może stanowić początkową przyczynę otyłości i cukrzycy typu 2 - mówi prof. Stephanie Kullmann, autorka badań.

W zdrowym organizmie insulina działa w mózgu hamująco na apetyt. Jednak u osób otyłych insulina przestaje prawidłowo regulować zachowania żywieniowe, co prowadzi do insulinooporności. - Co ciekawe, u zdrowych uczestników badania mózg wykazuje podobne zmniejszenie wrażliwości na insulinę po krótkotrwałym spożywaniu wysokokalorycznej diety, jak u osób otyłych - mówi prof. Kullmann. - Efekt ten można zaobserwować nawet tydzień po powrocie do zbilansowanej diety - dodaje.

Jak reaguje mózg

- Zakładamy, że odpowiedź insuliny w mózgu dostosowuje się do krótkoterminowych zmian w diecie jeszcze przed wystąpieniem przyrostu masy ciała, co sprzyja rozwojowi otyłości i innych chorób metabolicznych - wskazuje prof. Andreas Birkenfeld, współautor badań. Jak się więc okazuje, potrzeba dalszych badań nad rolą mózgu w rozwoju otyłości i innych chorób metabolicznych.

Krótki okres - dalekosiężne skutki

W badaniu wzięło udział 29 mężczyzn o prawidłowej masie ciała, podzielonych na dwie grupy. Przez pięć kolejnych dni pierwsza grupa musiała uzupełniać swoją standardową dietę o dodatkowe 1500 kcal pochodzące z wysoko przetworzonych, wysokokalorycznych przekąsek. Grupa kontrolna nie spożywała dodatkowych kalorii. Po początkowej ocenie obie grupy przeszły dwa kolejne badania - jedno bezpośrednio po pięciodniowym okresie, a drugie siedem dni po powrocie pierwszej grupy do normalnej diety.

Naukowcy wykorzystali rezonans magnetyczny (MRI) do analizy zawartości tłuszczu w wątrobie oraz wrażliwości mózgu na insulinę. Okazało się, że nie tylko zawartość tłuszczu w wątrobie u pierwszej grupy znacząco wzrosła po pięciu dniach zwiększonego spożycia kalorii. Co zaskakujące, znacznie obniżona wrażliwość na insulinę w mózgu w porównaniu do grupy kontrolnej utrzymywała się nawet tydzień po powrocie do normalnej diety. Do tej pory taki efekt obserwowano jedynie u osób otyłych.

Na podstawie: Obesity starts in the brain

Przeczytaj także

Cukrzyca - diagnoza, objawy, leczenie, profilaktyka

Cukrzyca to choroba przewlekła metaboliczna, która charakteryzuje się podwyższonym stężeniem glukozy (hiperglikemią) we krwi. Wyróżnia się dwa główne typy cukrzycy. Typ 1 ma podłoże autoimmunologiczne, zaś typ 2 jest wynikiem insulinoodporności i zaburzeń w wydzielaniu insuliny. czytaj dalej »

Otyłość - diagnoza, objawy, leczenie, profilaktyka

Otyłość to nadmierne zmagazynowanie tkanki tłuszczowej, do którego prowadzi nadmierna podaż energii dostarczanej w pożywieniu w stosunku do zapotrzebowania organizmu. Z otyłością powiązane są różnorakie dolegliwości: cukrzyca, nadciśnienie, choroby serca, zwyrodnienia stawów. czytaj dalej »

Zastrzeżenia odpowiedzialności

Podziel się: